26. Konkurs na Palmy Wielkanocne

Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej wraz ze współorganizatorami serdecznie zaprasza na 26. Konkurs na Palmy Wielkanocne, który odbędzie się w Niedzielę Palmową w Gilowicach.
image fot. Dariusz Kocemba, materiały organizatora

Gilowickie palmy są mniej czy bardziej rozbudowanymi wiązankami lub plecionkami, w zależności od tego, kto przynosi je do poświęcenia. Dobór roślin też nie jest przypadkowy. Są gałązki zawsze zielonych krzewów lub drzew, symbolizujące nieśmiertelność oraz trwanie, a także świeżo rozkwitłych – gwarantujących odnowienie, odrodzenie się życia. Niezbędne w palmie są więc gałązki bazi wierzbowych, leszczyny, jałowca, jodły , sosny, cisu, drzewka oliwnego, brzozy, ale też jemioła, barwinek, kopytnik. Całość ozdabiają bibułkowe kwiaty i wstążki.
Ze względu na symbolikę i właściwości roślin, a przede wszystkim uroczyste poświęcenie, palmy nabierają szczególnego znaczenia i wartości. Zawsze uważano je za cudowny środek leczniczy i ochraniający, gwarantujący opiekę Bożą, bezpieczeństwo, pomyślność. Przechowywano je z należytym szacunkiem, zazwyczaj za wiszącymi w izbie obrazami lub pomiędzy krokwiami na strychu, i wykorzystywano w różnych zwyczajowych czynnościach lub doraźnie, w razie potrzeby.
Palmy gospodyń z Gilowic to najczęściej rozłożyste bukiety z różnych roślin ozdobionych bibułkowymi kwiatami. Mogą też być wyplecione wokół niewysokiego patyka stanowiącego trzon konstrukcji. Z podobnymi przychodziły do poświęcenia dzieci.
Najbardziej okazałe są palmy wysokie. To kilkumetrowe konstrukcje na drągu. Poszczególne gatunki roślin przymocowuje się dookoła partiami, tak że tworzą wielopiętrowe, przemienne, zachowujące rytmikę kompozycje, przetykane w równych odstępach wiankami z bibułkowych kwiatów. Ich zwieńczenie to pęk bazi, czasami otoczonych jałowcem. Całość dodatkowo zdobią bibułkowe wstążki.
Palmy dziewcząt są natomiast najpiękniej zdobione, szerokie i krzaczaste – ich podstawę konstrukcyjną tworzą bowiem młode, rozłożyste drzewka. Do gałązek przymocowuje się niezbędne rośliny, kolorowe bibułkowe kwiaty oraz kiście długich bibułkowych wstążek powiewających na wietrze.

Barbara Rosiek, etnograf
Muzeum Miejskie w Żywcu

 

Konkurs na Palmy Wielkanocne organizowany jest po raz 26. Założeniem jego twórców był powrót do możliwie najdawniejszych tradycji oraz osadzenie obrzędu we właściwy kontekście kulturowym.Inicjatywa Regionalnego Ośrodka Kultury w Bielsku-Białej znalazła zrozumienie i pomoc organizacyjną ze strony Gminnego Ośrodka Kultury oraz Parafii Rzymskokatolickiej pw. Św. Andrzeja w Gilowicach. Istotne stało się najpierw pozyskanie wiedzy o tym, jakie rodzaje palm i w jaki sposób tutaj wykonywano. Informacje zdobyte od najstarszych mieszkańców pozwoliły na odtworzenie najdawniejszych i najbardziej charakterystycznych form. Dziś ta wiedza jest wykorzystywana podczas warsztatów przygotowujących młode pokolenie uczestników konkursu, pozwalając im na poznanie tradycji przodków i jej kontynuację. Wykonane w zgodzie ze zwyczajem palmy przynoszone są do kościoła w Niedzielę Palmową, poświęcone, a po nabożeństwie zabierane do domów, gdzie mogą nadal spełniać przypisane sobie funkcje obrzędowe.Te dwie cechy – tradycyjne formy i osadzenie w naturalnym kontekście – wyróżniają gilowicki konkurs spośród wielu innych.Sam konkurs jest oczywiście formą motywacji dla uczestników, ale właściwym celem podjętych działań jest ożywienie wiosennych tradycji obrzędowych, w tym wypadku palmowych, i ich kultywowanie, co niewątpliwie się udało, a świadczy o tym każda kolejna Niedziela Palmowa w gilowickiej świątyni.

Kazimiera Koim

Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej

 

 

organizatorzy:

  • Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej
  • Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Andrzeja w Gilowicach
  • Gminny Ośrodek Kultury w Gilowicach
  • Starostwo Powiatowe w Żywcu

 

 

 


 

Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej jest instytucją kultury Samorządu Województwa Śląskiego.

 





komentarze

dodaj komentarz
jeszcze nie dodano komentarza
dodaj komentarz