„Leli poleli. Polskie obrzędy ludowe” w Pałacu Mieroszewskich w Będzinie

13 września o godz. 17.00 w Pałacu Mieroszewskich rozpocznie się wernisaż wystawy prac doktorantów Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie „Leli poleli. Polskie obrzędy ludowe”. Wystawa jest realizacją projektu artystycznego, który powstał w grupie doktorantów krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Jego celem było stworzenie cyklu prac w dowolnej technice, nawiązujących w swej treści dialog z polskimi obrzędami ludowymi.    
image

Większość wierzeń i obrzędów ludowych wywodzi się z kultury Słowian. Podstawą kultury Słowian była harmonia z naturą, życie zgodne z jej rytmem i mądrością. Z pośród wielu polskich obrzędów ludowych artyści wybrali cztery, z których każdy ma związek z jedną porą roku: Siuda Babę, Noc Kupały, Dziady i Kolędę.

 

Siuda Baba to tradycja nawiązująca do wiosennych obrzędów słowiańskich i ma swe źródło w legendzie o świątyni na Lednicy koło Wieliczki, wzniesionej ku czci słowiańskiej bogini Ledy.  W świątyni płonął wieczny ogień, którego strzec miała przez cały rok kapłanka. W czasie jej posługi okoliczni mieszkańcy znosili do świątyni opał i jedzenie. Kapłanka wychodziła ze świątyni raz do roku na wiosnę. Brudna, osmolona od sadzy i ognia musiała spełnić jeszcze jedno zadanie - złapać swoją następczynię...

 

Noc Kupały, zwana też Nocą Świętojańską to słowiańskie święto związane z letnim przesileniem Słońca, obchodzone w najkrótszą noc w roku z 21 na 22 czerwca. Święto ognia, wody, słońca i księżyca, urodzaju, płodności, radości i miłości.

 

Dziady to zwyczaj, wywodzący się z przedchrześcijańskich obrzędów słowiańskich. Jego celem było nawiązanie kontaktu z duszami zmarłych i pozyskanie ich przychylności. Najważniejsze obchody święta zmarłych w Polsce przypadały w noc z 31 października na 1 listopada. Dusze należało ugościć jadłem. Miód, kasza i jaja zapewniały przychylność dusz, a jednocześnie pomagały im w osiągnięciu spokoju w zaświatach. Aby dusze mogły tę noc spędzić wśród bliskich oświetlano im drogę do domu rozpalając ogniska.

 

Kolęda dawniej zwana świętem godowym to święto słowiańskie symbolizujące zwycięstwo światła nad ciemnościami. Odnosi się do czasu, w którym zaczyna przybywać dnia, a ubywać nocy. Przynosi ludziom nadzieję oraz radość. Przypada w okolicy przesilenia zimowego czyli 21 na 22 grudnia. Kolędnicy mieli na celu zebrać datek popularnie nazywany kolędą. W zamian za życzenia, gospodarze obdarowywali przebierańców świątecznymi smakołykami lub wykupywali się drobnymi datkami.

 

Koncepcja projektu wywodzi się z potrzeby powrotu do źródeł i korzeni naszej pradawnej kultury oraz chęci uobecnienia jej w pamięci zbiorowej. W dobie dzisiejszego globalizmu autorzy projektu pragną zachować to bez czego każde społeczeństwo skazane jest na utratę własnej odrębności i tożsamości - tradycję.

 

Projekt skierowany jest do różnych grup społecznych. Obrzędy i zwyczaje ludowe wywodzące się z kultury przedchrześcijańskiej mogą stać się alternatywą dla obyczaju obcego słowiańskiej kulturze. Noc Kupały i Dziady są wyjątkowe i równie fascynujące jak Walentynki i Halloween.

 

Noty biograficzne autorów prac:

 

Elżbieta Zarobek

Absolwentka Wydziału Artystycznego w zakresie malarstwa sztalugowego na Uniwersytecie Śląskim w Pracowni prof. J. Adamus i dr A. Molendy. W 2011 ukończyła studia podyplomowe w krakowskiej ASP na Wydziale Malarstwa w Pracowni prof. T. Kotkowskiej - Rzepeckiej i na kierunku tkanina artystyczna w Pracowni dr M. Buczek-Śledzińskiej. W 2012 roku rozpoczęła studia doktoranckie w krakowskiej ASP. Członek ZPAP i grupy artystycznej ANTIDOTUM. Uprawia malarstwo sztalugowe, tworzy autorski unikatowy papier ręcznie czerpany. Udział w wystawach indywidualnych i zbiorowych.

 

Krystyna Malinowska

Absolwentka Wydziału Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie. Dyplom zrealizowała w pracowni malarstwa prof. Andrzeja Bednarczyka oraz w pracowni tkaniny artystycznej prof. Lilli Kulki. W 2012 roku rozpoczęła studia doktoranckie na Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie na Wydziale Malarstwa. Uprawia malarstwo, grafikę komputerową, a także tworzy autorskie unikatowe tkaniny w technice batiku. Malując, stara się połączyć wysoki stopień abstrakcji z ekspresywnymi cechami koloru. Zajmuje się również ikonopisarstwem.

 

Iwa Kruczkowska–Król

Urodzona w Zabrzu. Absolwentka Krakowskiej ASP, dyplom w 2004r. z malarstwa sztalugowego w pracowni prof. Jacka Waltosia z aneksem z tkaniny unikatowej u prof. Lilli Kulki. Dyplom z specjalności scenografia pod kierunkiem prof. Krystyny Zachwatowicz – Wajda. W 2004 r studia podyplomowe z Architektury Wnętrz i Wzornictwa na Politechnice Śląskiej. Dyplom w 2012 r. Od 2012 roku studia doktoranckie na ASP w Krakowie. Zajmuje się malarstwem, scenografią i tkaniną unikatową.

 

Jolanta Kuśmierska

Urodzona w 1962 roku w Będzinie. Ukończyła studia na Uniwersytecie Śląskim - Filia w Cieszynie. Wydział Artystyczny na kierunku malarstwa. Studia Podyplomowe kierunek grafika komputerowa UŚ – filia w Cieszynie. Studia Podyplomowych w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie na Wydziale Malarstwa. Od 2012 roku Studia Doktoranckie w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie na Wydziale Malarstwa. Członek Związku Polskich Artystów Plastyków okręg Katowice. Udział w wystawach m.in.: Dąbrowa Górnicza, Kraków, Deggendorf, Krasiczyn, Będzin, Szydłowiec, Katowice, Tarnów

Izabela Apanańska

Absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Dyplom uzyskała w Pracowni Malarstwa prof. Adama Wsiołkowskiego w 2003 roku. W roku 2002 otrzymała stypendium na Uniwersytecie UIAH w Helsinkach. Ukończyła Szkołę Projektowania i Reklamy w Łodzi dyplomem w 1998 roku. Projektuje i prowadzi warsztaty twórcze. Jest autorką kilku wystaw indywidualnych, laureatką nagrody za wyniki pracy dydaktycznej. Brała udział w wielu wystawach zbiorowych. Uczestniczka Studiów Doktoranckich oraz Studiów Podyplomowych w zakresie Edukacji Plastycznej w krakowskiej ASP.

 

Roman Fleszar

Urodzony w Tarnowie. Ukończył PLSP w Tarnowie. Studia na Wydziale Malarstwa ASP w Poznaniu i Akademii Goetz-Dederian w Paryżu. Dyplom z malarstwa 1992. ASP w Poznaniu w pracowni prof.J. Świtki. Uprawia malarstwo sztalugowe, rysunek, pastel oraz realizacje sakralne. Stypendysta Ministerstwa Kultury i Sztuki w 1998 i 1999. Wziął udział w kilkudziesięciu wystawach zbiorowych w Polsce i poza granicami, zrealizował wiele wystaw indywidualnych. Zrealizował projekty artystyczne w Chinach i USA. Jego obrazy znajdują się w kolekcjach muzeów i galerii w Polsce i za granicą. Jest laureatem wielu nagród i wyróżnień.

 





komentarze

dodaj komentarz
jeszcze nie dodano komentarza
dodaj komentarz