Jaworzno interdyscyplinarnie. Regionalizm w szkolnej edukacji

image
Muzeum Miasta Jaworzna z radością oddaje w Państwa ręce swoją najnowsze wydawnictwo „Jaworzno interdyscyplinarnie. Regionalizm w szkolnej edukacji”, w całości poświęcone zagadnieniom szeroko rozumianej historii Jaworzna. Redaktorem publikacji jest pracownik Muzeum Miasta Jaworzna – Adrian Rams, stanowi ona zarazem VI tom serii wydawniczej „Regionalizm w szkolnej edukacji”, którego pomysłodawcami są Dariusz Rozmus i Sławomir Witkowski.

Monografia „Jaworzno interdyscyplinarnie” została podzielona na trzy części, pierwszą z nich „Jaworzno w średniowieczu i nowożytności” otwiera artykuł Dariusza Rozmusa i Bartłomieja Szmoniewskiego poświęcony znaleziskom wczesnośredniowiecznych ciężarków ołowianych z Jaworzna i jego okolic, prezentujący je na tle ogólnopolskim. Następnie Aldona Garbacz-Klempka i Adrian Rams przedstawili historię jaworznickiego górnictwa kruszcowego oraz zaprezentowali wyniki badań nad ołowianymi odważnikami ze zbiorów Muzeum Miasta Jaworzna. W kolejnym artykule Jerzy Sperka ukazał historię najstarszych jaworznickich dzielnic, mających średniowieczny rodowód. Skomplikowaną sytuację własnościową Długoszyna, Szczakowej i Ciężkowic - należących częściowo do biskupa krakowskiego i króla - oraz przebieg granic między nimi nakreślił Jarosław Krajniewski. Artykuł Sławomira Witkowskiego - zamykający pierwszą część - zawiera charakterystykę sławkowskiego klucza dóbr biskupich, przygotowaną w oparciu o inwentarze z XVII i XVIII stulecia.

W drugiej części - dotyczącej historii Jaworzna w XIX i XX wieku - Maria Leś-Runicka przedstawiła sylwetki Roberta Domsa i Roberta Wilhelma Domsa, założycieli - działającej do dziś - kopalni Sobieski. Tematykę związaną z obozem dwóch totalitaryzmów, funkcjonującym w Jaworznie w latach 1943–1956 poruszyli: Zygmunt Woźniczka, który wskazał różnice w sposobie wykorzystywania obozu przez nazistów i komunistów oraz Marian G. Gerlich, który przybliżył sposób postrzegania przez Łemków Centralnego Obozu Pracy w Jaworznie.

Trzecią część monografii - poświęconą muzealnictwu i zabytkoznawstwu - rozpoczyna artykuł Leszka Hońdo, Dariusza Rozmusa i Sławomira Witkowskiego dotyczący problematyki inwentaryzacyjno-konserwatorskiej cmentarza żydowskiego w Jaworznie. Najciekawsze zabytki ikonografii i architektury z terenu Jaworzna zaprezentowała Iwona Brandys. W kolejnym artykule Anna Lebet-Minakowska poddała szczegółowej analizie parochet ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie, który nie pochodzi z Jaworzna, lecz uzupełnia stan wiedzy o zwyczajach religijnych ludności żydowskiej, zamieszkującej także nasze miasto. Artykuł Sławomira Śląskiego - łączący zagadnienia projektowania graficznego, komunikacji społecznej i nowych mediów - zawiera kompleksowy projekt portalu internetowego „Strefa kultury”, ułatwiającego komunikację jaworznickich instytucji kultury z odbiorcą. Monografię zamyka artykuł Adriana Ramsa, przedstawiający szczegółowe założenia wystawy czasowej, poświęconej ochotniczym strażom pożarnym, zrealizowanej w Muzeum Miasta Jaworzna.

Redakcja naukowa: Adrian Rams, Dariusz Rozmus, Sławomir Witkowski.
Projekt graficzny: Sławomir Śląski.

 

spis treści:

I. Jaworzno w średniowieczu i nowożytności
Dariusz Rozmus, Bartłomiej Sz. Szmoniewski, Znaleziska wczesnośredniowiecznych ciężarków ołowianych z okolic Jaworzna.

Aldona Garbacz-Klempka, Adrian Rams, Górnictwo kruszcowe na terenie Jaworzna do końca XVI wieku. Analiza nowych znalezisk archeologicznych.

Jerzy Sperka, O średniowiecznych osadach na obszarze dzisiejszego Jaworzna.

Jarosław Krajniewski, Długoszyn, Szczakowa, Ciężkowice — między królem a biskupem.

Sławomir Witkowski, Dzieje klucza sławkowskiego. Z uwzględnieniem inwentarzy klucza sławkowskiego z XVII i XVIII stulecia.

II. Jaworzno w XIX i XX wieku
Maria Leś-Runicka, Domsowie — Robert ojciec i syn. Założyciele kopalni Sobieski.

Zygmunt Woźniczka, Jaworzno jako miejsce męczeństwa w czasie II wojny światowej i czasach stalinowskich.

Marian G. Gerlich, Antropologia cierpienia. Oblicza „jaworznickiej golgoty” w kulturze łemkowskiej.

III. Muzealnictwo i zabytkoznawstwo
Leszek Hońdo, Dariusz Rozmus, Sławomir Witkowski, Zagadnienie cmentarza żydowskiego
w Jaworznie. Problematyka inwentaryzacyjno-konserwatorska.

Iwona Brandys, Różnorodność ikonograficzna i tradycje architektoniczne jaworznickich zabytków. Wybrane przykłady.

Anna Lebet-Minakowska, Parochet — dar rabiego Mendla i żony jego Rebeki, córki gaona — w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie.

Sławomir Śląski, Serwis internetowy instytucji kultury jako narzędzie komunikacji — założenia do projektu.

Adrian Rams, Bogu na chwałę, ludziom na pożytek. Historia straży pożarnych w Jaworznie. Założenia wystawy muzealnej.


Facebook